Crowdlending voor ondernemers en investeerders

Crowdlending is in België de populairste vorm van Crowdfunding (geld ophalen via het publiek). In 2022 leenden ruim 200 Belgische bedrijven meer dan 85 miljoen euro. 

Voor ondernemers is het een interessante alternatieve financieringsbron omdat ze hun netwerk kunnen betrekken bij hun groeiplannen. De investeerders beleggen rechtstreeks in de Belgische economie en genieten van een mooi vast rendement en bijkomende fiscale voordelen.

In deze gids doen we als vergund alternatief financieringsplatform in België de term "Crowdlending" volledig uit de doeken.

Hieronder lees je alle informatie die je nodig hebt als ondernemer en als investeerder:

• Wat is Crowdlending?
• Wat is het verschil met Crowdfunding?
• Hoe werkt Crowdlending?
• Waarom is Crowdlending zo populair?
• Wat zijn de voor- en nadelen van Crowdlending?
• Wat zijn de kosten van Crowdlending?

Wat is Crowdlending?

Crowdlending is een vorm van alternatieve financiering voor projecteigenaren (ondernemers en consumenten) om bij een groep individuele investeerders start- of groeifinanciering op te halen. 

Crowdlending is letterlijk een combinatie van "crowd" (menigte) en "lending" (lenen). 

Een groep van individuele investeerders geeft voor een bepaalde periode een lening aan een individu/een onderneming en krijgt daarvoor jaarlijks een rendement terug.

Die investeringen kunnen van tientallen tot duizenden euro’s gaan per project. Zo kan de projecteigenaar bij honderden verschillende investeerders in totaal miljoenen aan groeifinanciering ophalen.

Dit financieringsproces gebeurt meestal via een online platform om de investeringen efficiënt te beheren en vertrouwen te wekken bij investeerders.

Het verschil tussen Crowdlending en Crowdfunding

Crowdlending is een specifieke vorm van “Crowdfunding”: financiering door de menigte.

In de volksmond worden Crowdlending en Crowdfunding vaak door elkaar gebruikt. Er zijn nog heel wat andere gerelateerde termen zoals participatieve financiering, crowd finance, crowd investing, peer to peer lending, business Crowdfunding, equity Crowdfunding …

Er zijn wel enkele belangrijke verschillen tussen deze twee alternatieve financieringsvormen. 

Bij Crowdfunding maken we het onderscheid tussen financiële Crowdfunding en niet-financiële Crowdfunding. Bij financiële Crowdfunding wordt een financiële return verwacht door de investeerder, en bij niet-financiële Crowdfunding uiteraard niet. 

Niet-financiële Crowdfunding

Donation-Based Crowdfunding: Dit is de meest bekende vorm van Crowdfunding. Mensen doneren hierbij een bepaald bedrag voor projecten. Dit zijn vaak sociale en maatschappelijke projecten of NGO’s die schenkingen zoeken.

Voorbeeld: 500.000 mensen steunen actie Baby Pia

Reward-Based Crowdfunding: Hier verwachten de crowdfunders wel iets terug. Dat is geen financiële beloning, zoals interesten of aandelen maar, bijvoorbeeld, een product dat nog niet beschikbaar is. Het is een handige vorm voor ondernemers om de markt af te toetsen en innovatieve producten voor te verkopen.

Voorbeeld: Mealhero lanceert slimme stoomoven voor millennials

Financiële Crowdfunding

Equity Crowdfunding: Equity betekent aandelen, dus in deze financiële vorm van Crowdfunding kopen de investeerders aandelen van de onderneming. Daardoor worden ze aandeelhouder en verwachten ze dividenden en/of een meerwaarde, net zoals bij aandelen op de beurs.

Voorbeeld: Elektrische fiets Cowboy haalt €4 miljoen op

Crowdlending: Bij Crowdlending geeft de investeerder een lening aan het project en verwacht daarvoor een terugbetaling met rente. Dit project kan voor een persoon zijn (een autolening), een onderneming (start- of groeifinanciering) of vastgoed.

Voorbeeld: Koffiezaak IzyCoffee zoekt investeerders

Crowdlending is veruit de populairste vorm van Crowdfunding; in 2022 haalden 202 Belgische bedrijven samen ruim 85,4 miljoen euro op via Crowdlending. In Nederland staat de totale crowdfundingmarkt zelfs nog verder. In 2021 werd er 740 miljoen euro opgehaald via Crowdfunding, waarvan 89% via leningen.

Hoe werkt Crowdlending nu precies?

Bij Crowdlending geeft een groep beleggers een lening aan een projecteigenaar.

Om zo’n lening met meerdere partijen administratief haalbaar te maken, gebeurt dat meestal via een online platform.

Dat platform dient als marktplaats waar verschillende projecten gepubliceerd worden. Investeerders kunnen er hun favoriete projecten uitzoeken en hun investering bevestigen.

We bekijken even welke stappen er moeten ondernomen worden door de drie belangrijkste spelers: de projecteigenaar, het Crowdfunding platform en de investeerders.

Stap 1: Een Crowdfunding platform kiezen

Voor Crowdlending bestaan er verschillende alternatieve financieringsplatformen. Elk Crowdlending platform heeft haar eigen voorwaarden, specialiteiten en kosten. 

De projecteigenaar moet kiezen welk platform het beste bij het project past.

Stap 2: De onderneming en het project screenen

Het platform laat natuurlijk niet elk project toe, maar screent de ondernemer en de onderneming op bepaalde voorwaarden:

• financiële gezondheid
• terugbetalingscapaciteit
• falingsrisico’s
• ondernemerscapaciteiten en -ervaring

De projecteigenaar moet dus alle bepaalde documenten voorbereiden en aanleveren zoals het businessplan, financieel plan, de historische cijfers …

Stap 3: Het investeringsdossier opstellen

Als de screening positief is, moet de projecteigenaar in samenspraak met het platform het investeringsdossier opmaken:

• Minimaal en maximaal doelbedrag vastleggen
• Voorwaarden van de lening bepalen
• Aantrekkelijke pitch uitschrijven over het project en de projecteigenaar
• Multimedia zoals video’s en foto’s voorbereiden
• Verplichte juridische documenten zoals informatienota’s opmaken

Stap 4: Het project publiceren

Het volledige dossier wordt op het platform gepubliceerd zodat alle informatie door potentiële investeerders kan bekeken worden. Hier kan je enkele voorbeeldprojecten vinden. 

De investeerder analyseert zelf de risico’s door de beschikbare documentatie rustig door te nemen.

Stap 5: De marketing opvoeren

Na publicatie begint het echte werk: alle netwerken rond de projecteigenaar en het platform aanspreken en warm maken om te investeren.

Hiervoor worden verschillende marketingkanalen ingezet zoals social media, persartikels, advertenties, nieuwsbrieven, flyers en affiches ...

Stap 6: Investeringen binnenhalen

Tijdens een vastgelegde periode, meestal 2 of 3 maanden, krijgen investeerders de kans om in te investeren via de aangeboden leningen.

Via het platform kunnen potentiële investeerders hun investering online rondmaken. Vaak moeten ze hiervoor een account aanmaken en hun identiteit verifiëren via een ID-kaart. Nadat alle voorwaarden aanvaard zijn, kan de investeerder meestal meteen online betalen.

Potentiële investeerders worden dan opgevolgd door zowel de projecteigenaar als het platform om alle vragen duidelijk te beantwoorden.

Stap 7: Uitbetaling van de financiering

Na de afloop van de investeringsperiode wordt gekeken of het minimale doelbedrag van het project behaald is. Meestal geldt hier het all-or-nothing-principe: als dat doelbedrag niet behaald wordt, krijgen alle investeerders hun geld terug.

Als het doelbedrag wél behaald wordt, maakt het platform het totale opgehaalde bedrag over aan de projecteigenaar.

Stap 8: Leningsdocumenten in orde brengen

Bij een succesvolle crowdlendingcampagne worden achteraf de nodige documenten opgemaakt zoals leningsovereenkomsten, contracten, attesten en aflossingstabellen.

De beschikbare documenten kan de investeerder in zijn/haar dashboard van het platform terugvinden.

Stap 9: Terugbetaling van de investering

Na een goede afloop van een crowdlendingcampagne komt de projecteigenaar zijn/haar belofte na door de investeerder netjes terug te betalen, inclusief rente. Het uitstaande kapitaal wordt doorgaans jaarlijks of in bullet (op het einde van de lening) terugbetaald. Kijk hiervoor zeker naar de specifieke leningsvoorwaarden, want die verschillen van project tot project.

Kort samengevat, de verschillende rollen en acties:

Waarom is Crowdlending zo populair?

Crowdlending wordt door ondernemers vaak gebruikt als alternatief voor de meest traditionele vorm van lenen: de banklening.

Door de financiële crisis in 2008 hebben banken heel wat maatregelen moeten nemen waardoor zowel consumenten als ondernemingen het moeilijker krijgen om bankfinanciering te vinden. Vooral door de kleinere ondernemingen is dit te voelen, want België is het tweede moeilijkste land voor KMO’s om bankfinanciering op te halen.

Er worden hoge eigen inbrengen of zware waarborgen verlangd die de initiatiefnemers niet altijd kunnen geven. En dat remt de groei van de lokale economie natuurlijk.

De krantenkoppen zijn niet rooskleurig voor ondernemers…

Crowdlending heeft dus niets te maken met slechte of zwakke dossiers, maar met de markt die de laatste jaren enorm veranderd is.

Dat verklaart waarom de vraag vanuit projecteigenaren zo groot is, maar voor Crowdlending zijn er aan de andere kant ook mensen nodig die geld ter beschikking stellen.

Bij die geldschieters zien we eigenlijk een gelijkaardige trend.

Voor beleggers is het tegenwoordig moeilijk geworden om aantrekkelijke rendementen te vinden. Er staat meer dan 300 miljard euro op de Belgische spaarboekjes. Een ook al gaat de rente weer omhoog, het rendement van spaarders is nog steeds negatief als je de jaarlijkse inflatie en de stijgende kosten in rekening neemt.

Kortom: de Belg verliest jaarlijks geld als hij niet investeert.

Er zijn natuurlijk heel wat alternatieve beleggingsvormen, maar die komen telkens met heel wat nadelen:

• Bij vastgoed heb je een grote inbreng nodig en er komen tal van extra kosten bij zoals notariskosten, registratiekosten, banklening, onderhoud, herstellingen...
• Beleggen op de beurs vergt veel financiële kennis en je moet er vaak mee bezig zijn om te weten wanneer je moet kopen of verkopen.
• Bitcoin en andere cryptocurrencies zijn erg onvoorspelbaar en niet meer zo populair als even geleden.
• Ook goud en zilver blijven in de aantrek, maar daar zit je ook met enorme volatiliteit.
• Er wordt ook steeds meer geïnvesteerd in fysieke producten zoals wijn, whiskey, old-timers en kunst, maar dan moet je goed weten wat je koopt en op de hoogte blijven van de markt.

We zitten dus met een serieuze “money gap”: consumenten en ondernemers vinden moeilijk geld om hun projecten te financieren, en beleggers vinden geen aantrekkelijk alternatief voor spaarboekjes.

Daar is Crowdlending natuurlijk de ideale oplossing voor.

Voor- en nadelen van Crowdlending voor projecteigenaren

De voordelen voor ondernemingen

• Het is een ideaal alternatief voor de banklening die tegenwoordig moeilijker te verkrijgen is.
• Je kan Crowdlending ook gebruiken als hefboom om andere financiering via banken of subsidies te vinden, aangezien het als ‘quasi eigen inbreng’ gezien wordt.
• Meestal moet je geen waarborgen of garanties geven zoals een hypothecair onderpand.
• Als ondernemer sta je geen aandelen af, dus je verliest geen controle.
• Door de brede communicatie krijgt je project veel aandacht, dus kan het ook voor extra klanten zorgen.
• Je doet ook aan klantenbinding, waardoor je een leger aan ambassadeurs bouwt.
• Het kan ingezet worden voor verschillende (moeilijker te financieren) projecten: horeca-zaken, vastgoedprojecten, franchisenemers, vzw’s, herfinanciering, overnames …
• Het bedrag dat je wilt ophalen kan je zelf kiezen en kan wettelijk gezien tot €5 miljoen in België.

Nadelen voor ondernemingen

• Je zal door een grondige screening moeten want niet elk dossier wordt zomaar toegelaten door de platformen.
• Een lening moet je natuurlijk terugbetalen, dus je moet kunnen aantonen dat je de komende jaren genoeg terugbetalingscapaciteit hebt.
• Je moet tijd kunnen vrijmaken om het dossier voor te bereiden en te communiceren met je netwerk.
• Als je het doelbedrag niet haalt, ga je (meestal) met lege handen naar huis, dus is het belangrijk om realistisch te zijn.
• Je moet transparant kunnen communiceren over je project en de financiële cijfers, dus is het niet geschikt voor bedrijven waar informatie gevoelig is.
• De rente zal waarschijnlijk hoger liggen dan wat de bank gemiddeld vraagt, maar daar krijg je natuurlijk geen marketingwaarde van.

Voor- en nadelen van Crowdlending voor investeerders

Voordelen voor investeerders

• De rendementen die aangeboden worden, zijn een pak aantrekkelijker dan de alternatieven: de gemiddelde rendementen liggen tussen de 6% en 10%.
• Meestal wordt er jaarlijks een stukje van de lening afbetaald, waardoor het risico daalt.
• Er zijn heel wat fiscale voordelen beschikbaar zoals het belastingkrediet en de overheidswaarborg via de winwinlening, of de vrijstelling van roerende voorheffing.
• Je hebt geen groot bedrag nodig om te kunnen crowdlenden. Het kan al vanaf €500.
• Investeren via Crowdlending is heel makkelijk: je kan online investeren door een account aan te maken, enkele formulieren in te vullen en online te betalen.
• Je weet 100% waarin je investeert en je kan er ook trots op zijn.
• Je investeert in lokale projecten waar je ook mogelijks betrokken in kan worden door de projecteigenaar.

Nadelen voor investeerders

• Het is vaak moeilijk om de risico’s in te schatten van elk aangeboden dossier. Je moet vertrouwen op de informatie die aanwezig is of zelf extra informatie opvragen.
• Om je risico te beperken moet je zoveel mogelijk spreiden over verschillende projecten.
• Als het project overkop gaat (de onderneming gaat bijvoorbeeld failliet), dan is er een grote kans dat je je investering kwijt bent.
• Je moet zelf goed letten op de kosten die bij een Crowdlending komen kijken, deze worden normaal gezien altijd vooraf meegedeeld.
• Een extra risico zit natuurlijk bij het platform dat je kiest, dus controleer zeker of het platform de correcte wettelijke vergunningen heeft.

Hoeveel kost Crowdlending?

Crowdlending is jammer genoeg niet gratis. De technologie van het platform en de mensen die het mogelijk maken moeten natuurlijk ook betaald worden.

Meestal wordt de totale kost verdeeld over de projecteigenaar en de investeerder.

Kosten voor projecteigenaars

De projecteigenaar betaalt bij de meeste crowdlending platformen een vaste opstartkost en een variabele succeskost. Hou daarbij rekening met ongeveer 5% op de totale opgehaalde financiering, los van alle extra zaken die moeten opgemaakt worden voor marketing zoals video’s, advertenties, flyers …

Kosten voor investeerders

Voor investeerders worden bij sommige platformen enkel de transactiekosten aangerekend, maar meestal wordt een administratieve vergoeding aangerekend om het dashboard ter beschikking te stellen en terugbetalingen op te volgen.

Bij Winwinner betaal je als investeerder €0 kosten.

Financiering vinden of investeren via crowdlending?

Ben je volledig overtuigd om geld op te halen of te investeren via crowdlending?

WinWinner hielp al meer dan 400 Belgische kmo's aan meer dan €55 miljoen financiering.

We onderscheiden ons door transparante en duidelijke informatie te delen, in de taal die de klant begrijpt en spreekt.

Ondernemer? We helpen je in je zoektocht naar financiering!

Investeerder? Ontdek de actieve projecten op ons platform!