De behoefte aan werkkapitaal… Werkwat?

De behoefte aan bedrijfskapitaal of de behoefte aan werkkapitaal. Van alle begrippen binnen financieel management misschien wel het belangrijkste. Het omvat een proces datje met gezond boerenverstand ook kan toepassen, maar je moet de tijd nemen om er even bij stil te staan. Geloof het of niet, maar het concept van werkkapitaal - en dan vooral het gebrek eraan - heeft al menig faillissement op zijn kerfstok staan. Naast het vermijden van faillissementen, biedt een optimaal beheer van het werkkapitaal ook mogelijkheden tot kostenbesparingen en zelfs winsten. 

Boer Jan heeft momenteel een voorraad met een waarde van 100.000euro. Momenteel wacht Jan nog op openstaande betalingen van verschillende klanten ter waarde van 20.000 euro. Anderzijds krijgt Jan voor zijn recente aankopen van 50.000 euro een betalingsuitstel van 30 dagen bij zijn leveranciers.

De behoefte aan bedrijfskapitaal is de hoeveelheid financiering die een onderneming nodig heeft om haar bedrijfsactiviteiten te kunnen uitvoeren. Immers, in vele gevallen moet een onderneming eerst grondstoffen aankopen en verwerken, vooraleer ze van haarklanten een betaling zal ontvangen. In een vereenvoudigde vorm, kan je zeggen dat die hoeveelheid benodigde financiering volgt uit het verschil tussen (1) de voorraden en de verleende betalingsuitstellen aan klanten, die de onderneming moet voorfinancieren, en (2) de betalingsuitstellen die de onderneming zelf ontvangt van zijn leveranciers.

Moet de onderneming méér investeren in haar voorraden en klanten dan dan dat die krijgt van zijn leveranciers - zoals bij de meeste ondernemingen het geval is - dan ontstaat er een financieringsnood. In het voorbeeld van Jan is die financieringsnood 70.000 euro. Jan heeft immers vandaag 70.000 euro nodig om zijn bedrijfsactiviteiten te kunnen uitvoeren. Jan maakt zich echter geen zorgen, want voor deze periode beschikt hij over 85.000euro cash.

Vooraleer Jan zorgeloos onder de lakens kruipt, staat hij echter beter stil bij een aantal zaken. Zo is in deze formule het concept "leverancier" een erg ruim begrip, en omvat dit, met onder andere ook de eigen werknemers, de fiscus en de RSZ, enkele partijen die bij voorkeur correct en tijdig betaald worden. Daarnaast kunnen de voorraden of de openstaande klanten vorderingen snel toenemen, wanneer de verkoop tegenvalt, of wanneer een klant te laat of helemaal niet betaalt, waardoor de behoefte aan werkkapitaal toeneemt. En wat is de impact wanneerJan's leveranciers het betalingsuitstel inkorten? Jan zou daarnaast ook rekening moeten houden met onverwachte tegenslagen, waarvoor hij best een buffer opzij zet.

Om liquiditeitsproblemen te voorkomen, kan Jan op voorhand een kaskrediet aanvragen bij zijn bank, dat hem toelaat om in het rood te gaan op zijn zichtrekening tot een bepaalde limiet. Zo'n kaskrediet is echter behoorlijk duur. Een andere mogelijkheid is factoring, waarbij de bank de klanten vorderingen voorfinanciert. Een straight loan of een exploitatie krediet, waarbij op gewenste momenten een voorschot op de zichtrekening wordt gestort, biedt een goedkoper alternatief maar vereist wat meer planning… Er zijn verschillende mogelijkheden om ervoor te zorgen dat je steeds de inkomende facturen kan betalen, maar telkens met hun prijs.

Door zelf je behoefte aan bedrijfskapitaal te optimaliseren en te monitoren, kan je ook de behoefte aan de bank verminderen…